Covid-19 Salgını tüm dünyayı sarsarken insanlığın ihtiyaçlarının karşılanması için büyük fedakarlıkla çalışan bütün isimsiz kahraman denizcilere minnettarız.
Salgın başlangıcından bu yana yüzbinlerce denizci gemilerde mahsur kaldı, bütün dünya Covid-19 önemleri gereği zorunlu kapanmalara giderken gemiler seferlerine devam etti ve limanlar çalıştı. İnsanların tıbbı, gıda vb diğer ihtiyaçlarının tahliye limanlarına teslim edilmesinde büyük rol oynayan denizciler aylarca gemilerde mahsur kaldı, yüzbinlerce denizci ülkesine, evine dönemedi.
IMO’dan BM’ye çağrı
Nisan ayında Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve Birleşmiş Milletler denizcilerin kilit işçi ilan edilmesi yönünde toplantı yapmıştı. Toplantıda, COVID-19’un seyahat, ticaret akışları, küresel lojistik, gıda, ilaç ve tıbbi ekipman temini ile ilgili kesinti ve kısıtlamalar üzerindeki etkisi ele alındı.
Denizcilerin, Sağlık Personelleri gibi, ihtiyaçlarının öncelikli olarak sağlanması toplumların hayatlarını normal koşullarda sürdürebilmesi için çok önemli. Pandemi sürecinde, altı çizilerek, tıbbı ihtiyaç ve gıdaların taşınması için deniz taşımacılığının en önemli lojistik organ olduğu yadsınamaz..
Dünya ticareti %90 gemilerin üstünde! Gemilerde ve Limanlarda, zor ve bazen sağlıksız koşullarda çalışan emekçiler, sağlık çalışanlarımız gibi Covid-19 salgının kahramanlarıdır.
1 Aralık 2020 tarihinde Birleşmiş Milletler denizcileri öncelikli işçi (key workers) olarak atamaya davet etti.
Nisan ayından bu yana neler yaşandı
Nisan ayında IMO Genel Sekreteri, denizcilerin “kilit işçi” tayin edilmesi hususunda BM’den destek istedi.
IMO Genel Sekreteri Kitack Lim, Birleşmiş Milletler sistem ajanslarından, hükümetlerden denizcileri, liman personelini ve diğer önemli denizcilik işçilerini kilit personel olarak ilan etme talebinde IMO’yu desteklemelerini istedi. Denizcilerin refahını, bu refahın ehemmiyetini ve küresel tedarik zincirini desteklemek için sıkça mürettebat değişikliklerinin önemini vurguladı. Ayrıca COVID-19 salgını nedeniyle hükümetler tarafından gittikçe attırılan seyahat yasakları ve kısıtlamalar nedeniyle mürettebat değişikliklerine yönelik aşılması güç engellerin altını çizdi.
Mayıs ayında IMO toplantılarına devam etti
IMO Genel Sekreteri Kitack Lim, Üye Devletlere, Denizcilerin kilit işçi olarak atanması gerektiği hususunu yineledi ve tüm daimi temsilciler ve irtibat görevlilerine bu mesajı hükümetlerine iletmeleri için çağrıda bulundu. Denizcilerin, gemilerin sorunsuz çalışması için en önemli unsur olduğunu ve endüstrinin küresel tedarik zincirini desteklemesini sağladığını söyledi.
IMO, kişisel koruyucu ekipman ve gemi ile kıyıdaki personel arasındaki etkileşimler için COVID-19 kılavuzu yayınladı.
COVID-19 salgını sırasında, geçici olarak gemilere çıkan veya denizcilerle etkileşime girmesi gerekebilecek personel ve kıyı personeli de dahil olmak üzere ilgili tüm personelin enfeksiyondan korunması çok önemli.
IMO, denizciler, deniz personeli, balıkçı teknesi personeli için COVID-19 enfeksiyonu risklerini en aza indirgemek için kişisel koruyucu ekipmanın (KKD) güvenli ve etkili kullanımına ilişkin Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) kılavuzunu dağıttı. Bu kılavuz aynı zamanda gemiye çıkması gereken kıyı personeli (pilotlar, liman işçileri, liman Devleti kontrol görevlileri, gemi acenteleri vb.) için de geçerlidir.
Haziran ayında 150.000 denizcinin mürettebat değişimi bekliyor olması Covid-19’un ötesine geçti
IMO Genel Sekreteri Kitack Lim, denizcilik sektöründe rol alan tüm unsurlar arasındaki işbirliğinin COVID-19 salgını sırasında ön plana çıktığını ve enfekte olan personele her anlamda destek verilmesi aşamasında her zamankinden daha çok ihtiyaç duyulacağını söyledi.
Bay Lim, gemileri terk etmesi gereken yaklaşık 150.000 denizci için mürettebat değişimi ihtiyacı da dahil olmak üzere, devam eden zorlukların altını çizdi. Bununla birlikte, pandemiyle birlikte, denizcilik ve liman toplulukları arasında ve ayrıca Hükümetler ve uluslararası kuruluşlar arasında sanal temelde yoğun bir işbirliği oluştu. Birçok Hükümet, mürettebat değişikliği ve diğer sorunlarla ilgili nakliyeciler ve limanlarla işbirliği içinde hareket etmesine rağmen daha fazlasının yapılması gerekiyordu.
İnsani krizi önlemek için deniz mürettebatı değişiklikleri konusunda harekete geçin
IMO Genel Sekreteri Kitack Lim, Üye Devlet temsilcilerine yaptığı açıklamada, devletlerin dünya ticaretini devam ettirmek, insani yardım ve gemi güvenliği krizini önlemek, gemilerin mürettebat değişimlerinin gerçekleşmesini sağlamak hususunda acilen harekete geçmeleri gerektiğini söyledi. “Bir insani krizin ve gerçek bir güvenlik sorununun eşiğindeyiz şu anda gemilerde bulunan denizcilerin sonsuza kadar denizde kalmasını bekleyemeyiz.”(9 Haziran)
Bay Lim, denizcileri kilit işçiler statüsüyle, IMO tarafından onaylanan mürettebat değişim protokollerine sadık kalınarak, pasaport ve vize verilmesini kolaylaştırmak da dahil olmak üzere seyahat kısıtlamalarını hafifleterek denizcilere erişim izni veren, mürettebat değişikliklerini kolaylaştırarak ilerleme kaydeden ülkelere teşekkür etti.
“Ancak denizciler için hâlâ kısıtlamaların uygulandığı ülkeler konusunda endişelerim devam ediyor”
25 Haziran Dünya Denizciler Günü
Hükümetler, büyüyen insani krizi çözme gücüne sahiptir. Denizcilerin evlerine ulaştırılması ve yardımcı ekiplerinin gemilere katılmasına sağlamak için harekete geçmelidir. Denizciler Günü münasebetiyle IMO’nun ev sahipliği yaptığı 26 Haziran web seminerinde panelistlerin sloganı, “Kahraman denizcileri eve götür” oldu.
2020 Denizciler Günü kampanyası, denizcilerin küresel tedarik zincirinin ön saflarındaki temel rolüne dikkat çekerken, hükümetleri onlara gemilere gidip gelebilmelerini kolaylaştıracak kilit işçi statüsü vermeye çağırdı. Yüz binlerce denizci gemilerde mahsur kaldı ve evlerine dönmek için çaresiz durumda. Çoğunun sözleşmeleri, uluslararası düzenlemeler uyarınca denizde izin verilen maksimum sürenin ötesinde birkaç ay uzatıldı.
Temmuz – IMO Genel Sekreteri, daha fazla Devletin mürettebat değişimi konusunda harekete geçmesi gerektiğini söylüyor
IMO Genel Sekreteri Kitack Lim, daha fazla Üye Devleti, 200.000’den fazlaya ulaşan denizcinin, orijinal sözleşmelerinin ötesinde, aylar sonra ülkelerine geri gönderilebilmelerini sağlamak için taahhütleri imzalamaya çağırdı.
Genel Sekreter Lim, Üye Devletleri ortak bildirideki ilkelere bağlı kalmaya ve bunu ilgili tüm taraflara geniş bir şekilde yaymaya davet etti. Bildiriyi imzalamak isteyen Üye Devletleri Birleşik Krallık Hükümeti ile iletişime geçmeye çağırdı..
Eylül – Pandemi sırasında denizcilerin güvenliği için yayınlanan kılavuz güncellendi
Dünya Sağlık Örgütü, COVID-19 salgını sırasında kargo ve balıkçı gemilerinde çalışan denizcilerin sağlığını korumayı amaçlayan geçici bir rehber yayınladı.
Bu özel kılavuz, doktor olmadan, uzun süre yakın temas ortamlarında çalışan denizcilerin benzersiz durumunu ele aldı.
Belge, gemi sahiplerine, denizcilere, sendikalara, derneklere ve yetkili makamlara rehberlik sağlaması amacıyla yayınlandı. Gemiye çıkış öncesi tarama, el hijyeni, fiziksel mesafe ve maske kullanımıyla ilgili tavsiyelerin yanı sıra, gemide şüpheli COVID-19 vakalarının nasıl yönetileceğine dair tavsiyeler içeriyor. Denizcilerin ruh sağlığı hizmetlerini ve psikolojik desteğin önemini de kapsanmaktadır. DSÖ, ayrıca Üye Devletlere acil tıbbi bakıma ihtiyaç duyan denizcilerin kıyıda bulunan tıbbi tesislere erişimlerinin sağlanması gerektiğini hatırlattı.
IMO, Üye Devletlerini ve uluslararası kuruluşları kılavuzu olabildiğince geniş bir şekilde yaymaya teşvik etti.
3 Ekim 2020 Denizcilerin karşılaştığı zorlukları ele almak için bölgesel web seminerleri başlatıldı
IMO, devam eden COVID-19 salgını sırasında denizcilerin karşılaştıkları zorluklarla ilgili olarak Üye Devletler için bir dizi bölgesel web seminerinin ilkini düzenledi.
Denizcilere adil tedavi ve COVID-19 salgını Hukuk Komitesinin gündeminde
IMO Hukuk Komitesi 107. oturumuna sanal oturumla (27, 30 Kasım ve 1 Aralık) başladı. Gündemindeki önemli maddeler arasında Hukuk Komitesinin çalışmaları ve COVID-19 salgınıyla ilgili konular, denizcilere acil tedavi ve denizcilerin gemileri terk etmesine ilişkin gündem maddeleri yer aldı.
1 Aralık, IMO, BM’nin kilit işçi denizcilerle ilgili kararını memnuniyetle karşılıyor
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, BM Üye Devletlerini, denizcileri ve diğer deniz personelini kilit işçiler olarak atamaya, mahsur kalan denizcilerin ülkelerine geri gönderilmesine ve diğerlerinin gemilere katılmasına, tıbbi bakıma erişimin sağlanmasına izin verecek ilgili önlemleri uygulamaya davet etti.
Birleşmiş Milletler, 1 Aralık’ta kabul edilen ve küresel tedarik zincirlerini desteklemek için COVID-19 salgını sonucunda denizcilerin karşılaştıkları zorlukları ele alan Uluslararası işbirliği kararında, özel sektör de dahil olmak üzere tüm paydaşlardan acil ve somut bir yanıt verilmesi gerektiğini kabul ediyor, pandeminin bir sonucu olarak dünya çapında getirilen ulusal seyahat kısıtlamaları nedeniyle denizde mahsur kalan ve/veya gemilere katılamayan denizcilerin durumun çözülmesini işaret ediyor.
Kararın kabul edilmesini memnuniyetle karşılayan Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Genel Sekreteri Kitack Lim, “Ne yazık ki, tedarik zincirlerini sürdürmek için hayati önem taşıyan yüz binlerce denizci, sözleşme sürelerinin ötesinde aylar boyunca denizde mahsur kalmış durumda. Bu mesele, sürdürülemez olan, muazzam bir gerginliğe, yorgunluğa, bitkinliğe neden oluyor. Bu eylem çağrısının mürettebat değişikliği krizini çözmek için olumlu bir ivme ile sonuçlanacağını umuyorum. ”
Bay Lim, “Denizcileri kilit işçiler olarak belirlemek için adımlar atan ülkelere ve zor durumu çözmek için yorulmadan çalışan tüm BM kurumlarına ve endüstri ortaklarına minnettarım. Bu bir insan hakları meselesidir. Denizcilerin yaşamları, mürettebat değişim zorlukları nedeniyle imkansız hale getiriliyor. Bu durum gemi güvenliği ve tedarik zinciri üzerinde zararlı bir etkiye sahip”
BM kararı, uluslararası kuruluşlar, işçi ve işveren örgütleri dahil diğer ilgili paydaşların talepleri üzerine, küresel tedarik zincirlerinin bütünlüğünü sağlamayı ve dayanıklılığını artırmayı amaçlayan yanıtların ve politikaların tasarlanması ve uygulanmasında Hükümetleri desteklemeye çağırmakta.
Denizcilerin insana yakışır çalışma ve yaşam koşullarında çalışması gerekiyor.
Denizciler için aşı
COVID-19’a karşı aşıların geliştirilmesiyle ilgili son olumlu haberlere dikkat çeken Lim, kilit işçi atamasıyla, denizcilerin ve denizcilik çalışanlarının çalışmalarına sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi, hayati ve küresel tedarik zincirlerini sürdürebilmelerine izin verilmesi için öncelikli aşı programlarına dahil edilmeleri gerektiğini söyledi.
Lim, “Kilit işçi atamasının denizcilerin hızlı bir şekilde aşılanmasını sağlayacağını umuyorum. Bu, sürmekte olan mürettebat değişikliği krizini çözmede de bir yol gösterecektir.” Dedi.
Küresel tedarik zincirlerini desteklemek için COVID-19 salgınının bir sonucu olarak denizcilerin karşılaştığı zorlukları ele almak için Uluslararası işbirliğine ilişkin UNGA kararı
Karar, 1 Aralık 2020’de 75. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısında kabul edildi.
Yardımcı Kaynaklar: www.imo.org, www.un.org/en/
