Ham petrol vadeli işlemleri çalkantılı bir 2023’te %10’dan fazla değer kaybetti; jeopolitik çalkantılar ve dünya çapındaki büyük üreticilerin petrol üretim seviyelerine ilişkin endişeler de rol oynadı.
Yılın son işlem günü olan Cuma günü Brent ham petrolü 11 sent veya %0,14 düşüşle varil başına 77,04 dolara yerleşti. West Texas Intermediary (WT) ham petrolü 12 sent veya %0,17 düşüşle varil başına 71,65 dolara yerleşti.
Her iki kontrat da 2023’te %10’dan fazla kayıpla yılı 2020’den bu yana en düşük yıl sonu seviyelerinde tamamladı. Geçtiğimiz yıl, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından arz endişelerinin desteğiyle Brent yüzde 10, WTI ise yüzde 7 yükselmişti.
Analistler, zayıf küresel büyümenin talebi sınırlayacağını bekledikleri için Brent ham petrolünün 2024’te ortalama 82,56 dolar olacağını tahmin ediyor. Bu rakam Kasım ayındaki 84,43 dolarlık tahminin altında. Ancak devam eden jeopolitik gerilimler fiyatlara destek sağlayabilir.
Bu koşullar altında analistler, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve müttefiklerinin (OPEC+) fiyatları artırma sözü verdikleri arz kesintilerini uygulayıp uygulayamayacağını da sorguluyor.
OPEC+ şu anda üretimi günde yaklaşık 6 milyon varil azaltıyor, bu da küresel arzın yaklaşık %6’sını temsil ediyor.
OPEC’in, üretim kesintileri ve Angola’nın gruptan ayrılması nedeniyle küresel pazar payının pandemiden bu yana en düşük seviyesine düştüğü bir dönemde, 2024’ün ilk yarısında ham petrole olan zayıflayan talebi hesaba katması gerekiyor.
Bu arada bölgeye yayılma riski taşıyan Orta Doğu’daki savaş, 2023’ün son birkaç ayında meydana gelen ve 2024’e kadar sürmesi beklenen potansiyel arz kesintileri konusunda endişelere neden oluyor. Jeopolitik olaylar ve çatışma korkusu nedeniyle 2024’e girerken dalgalanmanın devam etmesi muhtemel.
Bu ay, Yemen’deki Husi militan grubunun Kızıldeniz rotasından geçen nakliye gemilerine yönelik saldırıları, büyük şirketleri sevkiyatlarını yeni rotalara yönlendirmeye zorladı. Avrupa’ya giden dizel ve jet yakıtı kargoları Kızıldeniz’den ayrılıyor.
Bazı şirketler Süveyş Kanalı üzerinden geçişe devam etmeye hazırlansa da, bazı ham petrol ve rafine ürün tankerleri bölgede olası çatışmaları önlemek için hâlâ Afrika çevresinde daha uzun rotayı tercih ediyor.
İsrail Gazze’deki saldırılarını yoğunlaştırıyor. 2023 yılının son gününde İsrail’in Gazze’nin güneyine yönelik saldırıları yoğunlaştırılırken Ortadoğu’da jeopolitik gerilimler tırmandı ve fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluştu.
ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA) tarafından Cuma günü açıklanan ve Ekim ayındaki güçlü petrol talebini gösteren veriler, gün içi ticarette fiyatlara bir miktar destek sağladı. Raporda, ABD’deki toplam petrol talebinin ekim ayında bir önceki yıla göre yüzde 3,4 arttığı belirtildi.
ABD ham petrol üretimi, Ağustos ve Eylül aylarında aylık rekorlar kırdıktan sonra Ekim ayında hafif bir düşüşle günde 13 milyar 248 milyon varile geriledi.
Baker Hughes, Cuma günkü raporunda enerji şirketlerinin üç haftadan bu yana ilk kez bu hafta petrol ve gaz sondaj kuleleri eklediğini belirterek, üretimin gelecekte artabileceğini belirtti.
