İsrail, Hamas’ı yok etme sözü verdi ve Gazze’ye kara saldırısına hazırlanıyor. Petrol fiyatları, yatırımcıların İsrail-Hamas çatışmasının diğer ülkeleri etkileyip etkilemeyeceğini görmek için beklemesiyle geçen hafta yükseldikten sonra Pazartesi günü yatay seyretti.
Brent vadeli işlemleri GMT 04:19’da varil başına 90,89 dolarda yatay seyretti. West Texas Intermediate (WTI) ham petrolü 2 sent düşerek varil başına 87,67 dolara geriledi.
Yatırımcıların Orta Doğu’da daha geniş bir çatışma ihtimalini fiyatlamasıyla her iki gösterge de Cuma günü neredeyse %6 yükselerek Nisan ayından bu yana en büyük günlük artışlarını kaydetti.
Haftalık bazda Brent %7,5 artarken, WTI %5,9 arttı.
İsrail’in Gazze’nin kuzey yarısında yaşayanlara güneye kaçmaları yönünde ilk bildirimde bulunmasından 24 saat sonra büyük çaplı bir kara saldırısının henüz başlamaması nedeniyle yatırımcılar çatışmanın etkisini anlamaya çalışıyor.
Petrol üreten ülkeleri etkileyebilecek etki bir dereceye kadar fiyatlara da yansıyor ancak gerçek bir toprak işgali meydana gelirse ve petrol arzı etkilenirse fiyatlar hızla varil başına 100 doları aşabilir.
İsrail büyük bir üretici değil ve Orta Doğu’daki çatışmanın küresel petrol ve gaz kaynakları üzerinde çok az etkisi oldu.
Ancak İslamcı grup Hamas ile İsrail arasındaki savaş, Rusya’nın geçen yıl Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana İran’ın da dahil olduğu potansiyel olarak ciddi bir tırmanışa ilişkin endişeleri artırdı. Bu durum petrol piyasaları için en önemli jeopolitik risklerden birini oluşturmaktadır.
Piyasa katılımcıları, aralarında Suudi Arabistan, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de bulunduğu dünyanın en büyük petrol üreten bölgesindeki ülkelerden gelen arzlar konusunda daha geniş bir anlaşmazlığın ne anlama gelebileceğini değerlendiriyor.
Tahran’ın Hamas saldırısına doğrudan karıştığının ortaya çıkması durumunda, bu durum muhtemelen ABD’nin İran’ın petrol ihracatına tamamen yaptırım uygulamasıyla sonuçlanacaktır.
ABD, İran’la diplomatik ilişkileri geliştirmeye çalışırken bu yıl İran’ın petrol ihracatına yönelik yaptırımlara göz yumdu. Aksi takdirde, bu yıl İran’ın petrol ihracatındaki günlük 0,5-1 milyon varillik artış (küresel petrol arzının %0,5-1’ine eşdeğer), ABD yaptırımlarının tam olarak uygulanması halinde iptal edilme riskiyle karşı karşıya kalacak.
İsrail, Hamas’ı yok etme sözü verirken ve Gazze’ye karşı bir kara saldırısına hazırlanırken, İran Cumartesi günü, İsrail’in “savaş suçları ve soykırımı” durdurulmadığı takdirde durumun “geniş kapsamlı sonuçlarla” kontrolden çıkabileceği konusunda uyardı.
Çatışmaların tırmanmasından duyulan korkuların ortasında Blinken, Arap devletleri arasında birkaç gün süren mekik diplomasisinin ardından diplomasiyi genişletmek için Pazartesi günü İsrail’e dönecek.
Geçen hafta ABD, Rus petrolünü varil başına 60 dolar olan G7 fiyat tavanının üzerinde taşıyan tanker sahiplerine ilk yaptırımları uyguladı.
Rusya dünyanın en büyük ham petrol ihracatçılarından biri ve ABD’nin ham petrol sevkiyatlarına müdahalesi küresel arzı kısıtlayabilir.
