Körfez bölgesindeki tüm ülkeler, Umman ile İran arasında yer alan Hürmüz Boğazı’nı ihracat arteri olarak açık tutmakla ilgileniyor.
Petrol fiyatları, ABD’nin üst düzey İran’lı komutan Qassem Soleimani’yi bir dron saldırısıyla öldürmesi ve arkasından İran’ın Irak’taki ABD üslerine misilleme yapmasıyla ani ve/fakat geçici tepkiler gösterdi. Hızlı bir şekilde arttı ve ardından düştü.
Körfez bölgesindeki artan gerilimler, küresel arz için kritik bir kanal olan Hürmüz Boğazı’ndan geçen petrol tankerlerinin taşıdığı riskler ve Irak’ın üretimindeki güçlü büyüme planlarına ilişkin konular gündemi meşgul etmeye devam ediyor. Körfez’deki kriz, petrol ve doğalgaz üzerindeki etkileri ve enerji taşımacılığı akış hızına dair yeni bakış açıları gelişiyor.
Füze ve dronlarla Eylül ayında Suudi Arabistan’daki Abqaiq ve Khurais’teki petrol işleme tesislerine yapılan saldırılarla ham fiyatlar hızla düşemeden yükseldi. Petrol piyasasının ABD’nin İran İslam Devrim Muhafızları
Kudüs Gücü lideri Qassem Soleimani’nin öldürülmesine verdiği tepki çok benzerdi. Brent tipi ham petrol, İran’ın Irak’taki iki hava üssüne yaptığı İran misilleme saldırısının ardından geçtiğimiz hafta Pazartesi günü ve yine Çarşamba günü erkenden 70 $ ‘ın üzerine yükseldi. Ancak Perşembe öğleden sonra, Soleimani’nin öldürülmesinden önceki petrol fiyatları seviyelerinin altına düştü.
Basra Körfezi’ndeki gergin havaya rağmen ABD ve İran’ın sıcak çatışmalardan uzaklaştıkları yönündeki haberler yaygın olarak paylaşılan olumlu bir hava oluşturdu.
Dünyanın en kritik petrol geçiş yolu Umman ve İran arasındaki Hürmüz Boğazı’nın olduğu tartışılmaz. Küresel petrol tüketiminin yaklaşık beşte biri ve sıvılaştırılmış doğal gaz ticaretinin dörtte biri 2018’de bu boğazdan geçti ve İran’ın onu tanker trafiğine kapatıp kapatmayacağı konusunda yaygın spekülasyonlar yapıldı. Ancak bu pek olası görünmüyor: Körfez bölgesindeki bütün ülkelerin Boğazı bir ihracat rotası olarak açık tutma gibi bir çıkarı var. Onlarca yıllık tarih, 1980’lerin “Tanker Savaşı” gibi yoğun çatışma dönemlerinde bile petrolün akmaya devam ettiğini gösterdi.
Sıcak olayların yaşandığı son dönemde tanker trafiğinde bir miktar aksama oldu. Suudi Arabistan’ın ulusal denizcilik şirketi Bahri, geçici olarak geçişleri askıya aldı ve diğer petrol gruplarının ve tanker operatörlerinin de hareketleri yavaşladı. Ancak şu ana kadar petrol arzında medyaya yansıyan kayda değer bir maddi sorun olmadı.
Soleimani’nin öldürülmesinden kaynaklanan artçı sarsıntılar, hem ABD hem de İran’la dost kalmaya çalışan Irak’ı da etkileyebilir. Güney Irak’ta yabancı petrol şirketleri için çalışan ABD vatandaşları geçen Cuma günü ülkeden ayrılmaya başladı. Ülkenin petrol üretimi üzerinde herhangi bir etkisi beklenmese de, uzun vadede bu durum üretimi artırmayı zorlaştırabilir. Artan gerilimler ve ABD ile daha uzak bir ilişki Irak petrol endüstrisinin büyümesini engelleyebilir.
Bunkerist
