İsrail’in 50 yıl aradan sonra resmen ilan ettiği ilk savaşın üzerinden 20 gün geçti. Gazze’de hava saldırıları aralıksız devam ederken, Ortadoğu’nun diğer bölgelerinde de patlamalar duyuldu. Mısır’ın Kızıldeniz tatil kenti Taba’ya düşen roket çok sayıda kişinin yaralanmasına neden olurken, ABD savaş uçakları gece yarısı 04.30’da bombardımana başladı.
İsrail-Hamas çatışmasının başladığı 7 Ekim’den bu yana saldırılar arttı. Bu durum, İsrail ile ABD tarafından desteklenen Hamas arasındaki çatışmanın, Hamas’ı destekleyen büyük ham petrol üreticisi İran’a yönelik tedarikleri etkileyip kesintiye uğratabileceği yönündeki korkuları artırıyor. Daha geniş bir savaş, dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan’ın ve Körfez’deki diğer büyük üreticilerin sevkiyatlarını da etkileyebilir.
Petrol fiyatları, çatışmaların büyüyerek Orta Doğu’daki önemli bir üretim bölgesinden gelen arzı etkileyeceği yönündeki endişelerin artmasıyla Cuma günü 1 doların üzerine çıktı.
Aralık Brent ham vadeli işlemleri GMT 06:38 itibarıyla 1,32 dolar veya %1,5 artışla varil başına 89,25 dolara yükseldi. West Texas Intermediate (WTI) 1,29 dolar veya %1,6 artışla varil başına 84,50 dolara yükseldi.
Hem Brent hem de WTI, bu korkulara ilişkin jeopolitik primin bir miktar azalması ve yakın savaş bölgesinin dışındaki petrol arzında herhangi bir kesinti yaşanmaması nedeniyle üç haftanın ilk haftalık düşüşlerini kaydetme yolunda ilerliyor.
İsrail güçlerinin Hamas’la yürüttüğü 20 günlük savaşta kara saldırısı planları Arap dünyasını kızdırdı. Netanyahu, İsrail birliklerinin tam teşekküllü bir kara saldırısına hazırlandığını söylerken, ABD ve diğer ülkeler İsrail’i, diğer Orta Doğu cephelerinde düşmanlıkları ateşleyebileceği korkusuyla kara saldırısını ertelemeye çağırdı.
Savaş alanına daha fazla oyuncu çekebilecek kırmızı çizgiler oldukça belirsiz olduğundan, uzman bölgesel gözlemcilerin bile mevcut krizin gidişatı hakkında ikna edici değerlendirmeler yapması son derece zor.
Bazı analistler 2024 ilk çeyrek Brent ham petrol fiyatı tahminlerini varil başına 95 dolar seviyesinde tuttu ancak İran ihracatının azalmasının baz fiyatların %5 artmasına neden olabileceğini ekledi.
Küresel petrol üretiminin yüzde 17’sinin geçtiği Hürmüz Boğazı’ndaki ticaretin aksaması ihtimalinin daha düşük olduğu bir senaryoda fiyatlar yüzde 20 artabilir.
Öte yandan Suudi Arabistan ve Rusya’nın yıl sonuna kadar sürecek gönüllü arz kesintilerinin küresel piyasaları sıkılaştırarak fiyatları desteklediğini de unutmamak gerekiyor.
