OPEC+ petrol kargaşası, petrol fiyatlarını varil başına 80 dolarla 2018’den bu yana en yüksek seviyesine çıkardı.
Geçen yılki Suudi-Rus petrol savaşı, OPEC+ üyeleri arasındaki anlaşmazlıkların her zaman daha yüksek fiyatlara yol açmadığını gösterdi, ancak bu hafta grup içindeki soğukluk, fiyatların yükselmesine neden oldu ve bugüne kadar neredeyse %50’lik bir kazanç elde etti.
Yıllık petrol fiyatı yüzde değişimi 40 yıldan fazla bir süre önce görülen seviyelerde. Şu anda varil başına 75 dolar civarında olan Brent ham petrol fiyatları 2008 fiyatlarının sadece yarısı. Ancak bu kadar hızlı hareket dönemleri piyasaları korkutuyor. Hızlanma, küresel mali krizden sonra bile görülenden daha keskin. Etkilerin geçici olması bekleniyor, ancak geçici bir süre için bile çok yüksek.
Brent vadeli işlemleri Salı günü yaklaşık %3 düştü, ancak fiyatlar bu seviyelerde devam ederse ve/veya yükselirse enflasyon beklenenden daha sürdürülebilir olabilir. Bu, merkez bankalarının süper kolay para politikasını gevşetme risklerini artıracaktır.
Merkez bankalarının geçici enflasyon söylemleri, pandemi sonrası ekonomik toparlanmayı bozma tehdidinde bulunuyor. Yatırımcılar, merkez bankacıları ve politika yapıcılar, enflasyondaki son artışın geçici mi yoksa gerçek mi olduğunu tartışıyorlar.
Enflasyon Amerika Birleşik Devletleri için rekor seviyelere ve diğer birçok yerde yılların en yüksek seviyesine ulaştı.
Avro bölgesinde piyasa bazlı uzun vadeli enflasyon beklentileri göstergesi Salı günü neredeyse %1,65’e yükselerek 2018’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Bu, yatırımcıların daha yüksek enflasyon için konumlandığının bir işareti. ABD’de beş yıllık başabaş enflasyonu, geçen ayın en düşük seviyesi olan %2.22’den keskin bir şekilde %2.34’e yükseldi.
Darboğazlar, küresel likidite bolluğu ve gıda dahil artan emtia fiyatlarının bir karışımı, fiyat baskılarına katkıda bulunuyor.
Yüksek petrol, tartışmaya yeni bir boyut katıyor. Yüksek petrol fiyatları, bu geçici yükselen enflasyonun onu biraz daha orta vadeli hale getirmedeki potansiyel etkisinden kaynaklanmaktadır.
Gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) ve yükselen piyasa ekonomilerinin yaklaşık %80’i petrol ithalatçılarıdır. Gıda ve enerji enflasyon sepetlerinin daha yüksek bir bölümünü oluşturduğundan, birçoğu fiyat baskılarına karşı daha hassastır.
Rusya veya Brezilya gibi ülkeler faiz oranlarını yükseltmek zorunda kaldı.
Petrol fiyatlarının varil başına 100 dolara yükselmesi, gelişen piyasalarda enerji enflasyonunun %20’yi geçmesine neden olabilir.
Petrol fiyatlarındaki uzun süreli artış, geçen ay rekor seviyeye ulaşan gelişen piyasa para birimleri için olumsuz olacaktır.
Petrol ihraç eden Rus rublesi kazanacak, ithalatçı ülkelerin para birimleri ise muhtemelen en büyük darbeyi alacak.
ABD doları için durum daha az belirgin. Geçmişte, ABD cari açığı genişlediğinden yüksek petrol fiyatları negatifti, ancak ABD net petrol ihracatçısı haline geldiğinden denklem değişti.
Arz kaynaklı bir daralma, tarihsel olarak doların değer kaybıyla ilişkilendirilirken, artan talebin yol açtığı yüksek petrol fiyatları, devam eden bir küresel toparlanmaya işaret ediyor.
Bunlar alarm seviyeleri olmayabilir, ancak bu, özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Çin’de ekonomik genişlemenin doruğa ulaştığı ve birçoklarını korkutan bir zamanda geliyor.
Büyümenin hala hızlandığı Avrupa’da bile, artan ham petrol fiyatlarının etkisi hissedilecek ve potansiyel olarak tüketici harcamalarını azaltacaktır. Yüksek petrol fiyatları, Avrupa için ek vergiler anlamına geliyor ve harcamaları strese sokuyor.
