Petrol fiyatları, Rusya’nın perşembe günü Ukrayna’ya saldırması ve Avrupa’daki bir savaşın küresel enerji arzını bozabileceği endişelerini artırmasının ardından Brent’in 2014’ten bu yana ilk kez varil başına 100 doları aşmasıyla yükseldi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in özel askeri operasyon olarak adlandırdığı askerî harekâtı başlatmasının ardından Rusya’nın Ukrayna’yı kapsamlı bir şekilde işgal ettiğini söyledi.
Brent ham petrolü varil başına 102.48$ ile Eylül 2014’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı ve 5.22$ veya %5,4 artışla 0547 GMT’de varil başına 102.06$’a ulaştı.
West Texas Intermediate (WTI) ham petrol vadeli işlemleri, Ağustos 2014’ten bu yana en yüksek seviye olan 97.40$’ı gördükten sonra 4.85$ veya %5,3 artışla 96.95$’a yükseldi.
Petrol fiyatları, ABD ve Avrupa’nın Rusya’nın enerji sektörüne yaptırım uygulaması halinde arzın kesileceği korkusuyla 2022’nin başından bu yana varil başına 20 dolardan fazla yükseldi.
Konumu ve kapasitesi bakımından Rusya, ağırlıklı olarak Avrupa rafinerilerine ham petrol satan dünyanın en büyük ikinci petrol üreticisi ve Avrupa’nın arzının yaklaşık %35’ini sağlayan en büyük doğal gaz tedarikçisidir.
Piyasanın zaten sıkı olduğu bir zamanda bu artan belirsizlik, petrolü savunmasız bırakıyor, bu nedenle fiyatların oynak ve yüksek kalması çok muhtemel.
Batılı ülkeler ve Japonya salı günü, Rus birlikleri doğu Ukrayna’nın ayrılıkçı bölgelerine baskın düzenlediği için Rusya’ya yaptırım uyguladı ve Moskova’nın komşusunu işgal etmesi halinde daha ileri gitmekle tehdit etti. Şu ana kadar enerji ticaretine yönelik herhangi bir yaptırım yok.
Sorun sadece jeopolitik risk değil, arzın piyasa açısından daha da gerilmesidir. Rusya daha fazla yaptırımla karşı karşıya kalırsa, Rus petrol arzı aniden ortadan kalkabilir. Halihazırda mevcut hedeflere ulaşmak için mücadele eden OPEC ve müttefikleri, şu an için bu açığı kapatmak için yeterince hızlı üretemiyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) bazı üyeleri, İran ile dünya güçleri arasındaki olası bir anlaşma arzı artıracağından, grubun ve müttefiklerinin böyle bir durumda üretimi daha fazla artırmalarına gerek olmadığını söylüyor.
Japonya ve Avustralya perşembe günü yaptığı açıklamada, küresel arzın Ukrayna’daki çatışmadan etkilenmesi durumunda diğer Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) üye ülkeleriyle birlikte petrol rezervlerini kullanmaya hazır olduklarını söyledi.
Yükselen petrol fiyatları özellikle zor bir zamanda geliyor. Analistler ayrıca, özellikle enerji ihtiyacının çoğunu ithal eden Asya için, küresel ekonomi üzerindeki 100 dolarlık petrolün enflasyonist baskısı konusunda uyarıyorlar.
Asya’da, gelecek yıl gelir ve büyümenin büyük bir bölümünü alacak olan yükselen petrol fiyatlarıyla birlikte, enerji için büyük ithalat ihtiyacı devam ediyor.
ABD ve İran, bir anlaşmanın İran petrol satışları üzerindeki yaptırımların kaldırılmasına ve küresel arzın artmasına yol açabileceği Viyana’da dolaylı nükleer görüşmeler yapıyor.
Ancak çarşamba günü İran, Batılı güçleri 2015 nükleer anlaşmasını canlandırma müzakerelerinde “gerçekçi” olmaya çağırdı ve müzakerelerde bir atılımın yakın olmadığını öne sürdü.
Salı günü geç saatlerde Amerikan Petrol Enstitüsü’nden alınan rakamlara dayanan piyasa kaynaklarına göre, ABD ham petrol stokları geçen hafta 6 milyon varil yükselirken distilat stokları düştü.
Perşembe günkü hükümet verileri öncesinde analistler, ham petrolde 400.000 varil artış ve yakıt stoklarında düşüş tahmin ediyor.
Bazı kaynaklara göre API verileri, benzin stoklarının 427.000 varil arttığını ve distilat stoklarının 985.000 varil düştüğünü gösterdi.
